Η βιταμίνη D

Η βιταμίνη D είναι σημαντική για την ομοιόσταση του ασβεστίου και για τη βέλτιστη σκελετική υγεία.
Η κύρια λειτουργία της βιταμίνης D είναι η αύξηση της ικανότητας της απορρόφησης του ασβεστίου από το λεπτό έντερο. Η βιταμίνη D ενισχύει επίσης την απορρόφηση του φωσφόρου από το λεπτό έντερο.
Η επαρκής απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου από το έντερο είναι σημαντική για τη σωστή μεταλλοποίηση των οστών. Η δεύτερη κύρια λειτουργία της βιταμίνης D είναι η συμμετοχή της στην ωρίμανση των οστεοκλαστών, οι οποίοι απορροφούν ασβέστιο από τα οστά.

Ο όρος βιταμίνη D αναφέρεται είτε σε βιταμίνη D2 ή σε βιταμίνη D3.

Η βιταμίνη D3, επίσης γνωστή ως χοληκαλσιφερόλη, είτε παράγεται στο δέρμα ή λαμβάνεται με τις τροφές.
Η βιταμίνη D2, είναι επίσης γνωστή ως εργοκαλσιφερόλη. παράγεται από τους ζυμομύκητες και είναι αυτή που κυρίως προστίθεται στα τρόφιμα. Η βιταμίνη D2 και βιταμίνης D3 χρησιμοποιούνται στον εμπλουτισμό των τροφίμων ή περιέχονται σε πολυβιταμίνες.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μπορεί να προκύψει από τα ακόλουθα:
1. Η ανεπαρκής έκθεση στο φως του ήλιου.
2. Προβλήματα δυσαπορρόφησης: άνθρωποι οι οποίοι έχουν υποβληθεί σε εκτομή του λεπτού εντέρου, κοιλιοκάκη, σύνδρομο βραχέος εντέρου και κυστική ίνωση.
3. Ελάχιστες ποσότητες της βιταμίνης D στο ανθρώπινο μητρικό γάλα.
4. Φάρμακα – Μερικά φάρμακα που σχετίζονται με ανεπάρκεια βιταμίνης D: φαινυτοΐνη, φαινοβαρβιτάλη και ριφαμπικίνη μπορεί να επιταχύνουν τον καταβολισμό της βιταμίνης D.

Διάγνωση
Η μέτρηση των επιπέδων της 25-υδροξυβιταμίνης D (25 [OH] D) είναι η καλύτερη δοκιμή για να καθορίσει την κατάσταση της βιταμίνης D.

21-29 ng / mL (52,5 έως 72,5 nmol / L): ανεπάρκεια βιταμίνης D
<20 ng / mL (<50 nmol / L): έλλειψη βιταμίνης D

Αν και δεν απαιτείται πάντοτε για τη διάγνωση της ανεπάρκειας βιταμίνης D, η μέτρηση της παραθορμόνης (ΡΤΗ) μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση της ανεπάρκειας βιταμίνης D. Τα επίπεδα της παραθορμόνης είναι συχνά αυξημένα σε ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης D, και η κατάσταση αυτή αναφέρεται ως δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός.

Έλεγχος για την ανεπάρκεια της βιταμίνης D συνιστάται μόνο σε εκείνα τα άτομα που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για την ανεπάρκεια της βιταμίνης D, συμπεριλαμβανομένων των ακολούθων:
1. Ασθενείς με οστεοπόρωση
2. Ασθενείς με σύνδρομο δυσαπορρόφησης
3. Μαύροι και ισπανικής καταγωγής
4. Τα παχύσαρκα άτομα (δείκτης μάζας σώματος> 30 kg / m 2)
5. Ασθενείς με διαταραχές που επηρεάζουν τον μεταβολισμό της βιταμίνης D (π.χ., χρόνια νεφρική νόσο)

Θεραπεία

Συνιστώμενη θεραπεία για ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης D ηλικίας έως 1 έτος έχει ως εξής:
2000 IU / ημέρα βιταμίνης D2 ή D3 για 6 εβδομάδες ή
50.000 IU βιταμίνης D2 ή D3 μία φορά την εβδομάδα για 6 εβδομάδες
Όταν η 25 (OH) D στον ορό υπερβαίνει τα 30 ng / ml, παρέχεται θεραπεία συντήρησης 400-1000 IU / ημέρα

Συνιστώμενη θεραπεία για ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης D ηλικίας 1-18 ετών είναι η εξής:
2000 IU / ημέρα βιταμίνης D2 ή D3 για τουλάχιστον 6 εβδομάδες ή
50.000 IU βιταμίνης D2 μια φορά την εβδομάδα για τουλάχιστον 6 εβδομάδες
Όταν η 25 (OH) D στον ορό υπερβαίνει τα 30 ng / ml, παρέχεται θεραπεία θεραπεία συντήρησης 600-1000 IU / ημέρα

Συνιστώμενη θεραπεία για ενήλικες με ανεπάρκεια βιταμίνης έχει ως εξής:
50.000 IU βιταμίνης D2 ή D3 μία φορά την εβδομάδα για 8 εβδομάδες ή
6000 IU / ημέρα βιταμίνης D2 ή D3 για 8 εβδομάδες
Όταν η 25 (OH) D στον ορό υπερβαίνει τα 30 ng / ml, παρέχεται θεραπεία συντήρησης των 1500 με 2000 IU / ημέρα

Συνιστώμενη θεραπεία για ασθενείς με ανεπάρκεια βιταμίνης D που είναι παχύσαρκοι, έχουν σύνδρομο δυσαπορρόφησης, ή παίρνουν φάρμακα που επηρεάζουν το μεταβολισμό της βιταμίνης D, έχει ως εξής:
Τουλάχιστον 6000-10,000 IU της βιταμίνης D καθημερινά
Όταν η 25 (OH) D στον ορό υπερβαίνει τα 30 ng / ml, παρέχεται θεραπεία συντήρησης 3000-6000 IU / ημέρα

Εάν η συγκέντρωση της 25 (OH) D παραμένει σταθερά χαμηλή, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες διόρθωσης με από του στόματος βιταμίνης D, η χορήγηση θεραπείας με υπεριώδη ακτινοβολία Β (δηλαδή, από λάμπες τεχνητού μαυρίσματος) μπορεί να βελτίωση την κατάστασης της βιταμίνης D.

Πρόληψη

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (World Health Organization, WHO) συστήνει την έκθεση του προσώπου και των χεριών στον ήλιο, αποφεύγοντας το έγκαυμα, για περίπου 30 λεπτά την ημέρα, προκειμένου να εξασφαλιστεί η επαρκής παραγωγή της βιταμίνης D.

Οι κυριότερες διαιτητικές πηγές της βιταμίνης D περιλαμβάνουν το συκώτι ψαριού και τα έλαια από αυτό (μουρουνέλαιο), τα λιπαρά ψάρια (σκουμπρί, σολομό) και τον κρόκο του αυγού, καθώς και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα, όπως τα εμπλουτισμένα δημητριακά, το γάλα, το βούτυρο και τη μαργαρίνη.

Βιβλιογραφία

Bischoff-Ferrari HA, Dietrich T, Orav EJ, et al. Positive association between 25-hydroxy vitamin D levels and bone mineral density: a population-based study of younger and older adults. Am J Med. 2004, 116(9):634-9.

Brooks M. Proof Lacking for Routine Vitamin D Screening: US Task Force. Medscape Medical News. Jun 24 2014.

Gartner LM, Greer FR. Prevention of rickets and vitamin D deficiency: new guidelines for vitamin D intake. Pediatrics. 2003, 111(4 Pt 1):908-10.

Hollis BW, Wagner CL. Normal serum vitamin D levels. N Engl J Med. 2005 352(5):515-6; author reply 515-6.

Holick MF, Binkley NC, Bischoff-Ferrari HA, et al. Evaluation, Treatment, and Prevention of Vitamin D Deficiency: an Endocrine Society Clinical Practice Guideline. J Clin Endocrinol Metab. 2011;96(12):3908

Holick MF. Vitamin D deficiency. N Engl J Med. 2007, 357(3):266-81.

Nainggolan L. Safe upper limit of vitamin D identified for first time. Medscape Medical News. May 1, 2013.

Van der Wielen RP, Löwik MR, van den Berg H, et al. Serum vitamin D concentrations among elderly people in Europe. Lancet. 1995, 346(8969):207-10.

Συγγραφέας   Θωμάς Πατεράκης

 Ενδοκρινολόγος, Αμεδαίου Χαν 27 και Μωραΐτη, Ελληνορώσων, Αθήνα

Πηγή  www.iator.gr/